ေဒါက္တာေအးခ်မ္း - ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွ သေႏၶယုတ္ (ဒုတိယပိုင္း၊ နိဂံုး)

ကိုကိုလင္း (ရန္ကုန္တကၠသုိလ္)

ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ပတ္သက္၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ဖဲ့ယူရန္ ၂၀၁၂ ခုတြင္ မဟာဗ်ဳဟာေျပာင္းလဲ လာခဲ့ ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၇ တြင္ က်င့္သံုးလာသည့္မွာ ေနာက္ဆံုးေပၚ မဟာဗ်ဳဟာျဖစ္သည့္ လူအင္အားႏွင့္ လူလိႈင္းလံုးကို အသံုးျပဳၿပီး လူ သားမ်ိဳးႏြယ္ ထိုးစစ္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို သိမ္းပိုက္ဖို႔ ႀကံစည္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။ လူအင္အား အလံုးအရင္းဆို သည္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးစုသာလွ်င္ လူမ်ားစုျဖစ္ၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာမွာမူ လူနည္းစုျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူသည္ ထိုလူနည္းစုအား အဘယ္ေၾကာင့္ အလြန္ေၾကာက္မက္ဘြယ္ရာ လူထုအင္အားႀကီးအျဖစ္ ပံုႀကီးခ်ဲ႕ကာ ျပသရန္ ႀကိဳးပမ္းေနရ သနည္း။ လက္ေတြ႔တြင္မူ ႐ိုဟင္ဂ်ာအင္အား ၇၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္သည္ အမွန္ပင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံထဲသို႔ လွိမ့္ဝင္သြားခဲ့ၿပီျဖစ္၍ ရခိုင္ျပည္ကို သိမ္းပိုက္ရန္ဆိုသည္မွာ ဟုတ္ကိန္းရွိသလားဟူ၍ ဆက္လက္ ဆင္ေျခေပးရန္ မလိ္ုအပ္ေတာ့ပါ။

ထို႔အျပင္ သူက ၁၉၈၈ ခု ဒီမိုကေရစီ အေရးအခင္းကာလတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား အလံတင္ၿပီး ျပန္ေပၚလာခဲ့ၿပီး OIC ကဲ့သို႔ အဖြဲ႔အ စည္းမ်ားက သူတို႔အား အကူအညီမ်ား ေပးလာသည္ဟု စြပ္စြဲထားသည္။ ထိုအခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ သူ႔ထံတြင္ ခိုင္လႈံေသာ အ ေထာက္အထားမ်ားရွိပါက အမ်ားသိေစရန္ ထုတ္လႊတ္ျပသဖို႔ ေကာင္းပါသည္။ ဆက္လက္၍ သူက “အဲဒီေနာက္ပိုင္း သူတို႔ရဲ့ မ ဟာဗ်ဳဟာ ထင္ထင္ရွားရွား ဘာေပၚလာသလဲဆိုရင္ ဒါ…တို႔အစၥလာမ္လို႔ေခၚတဲ့ မူဆလင္ အစၥလာမ္ဘာသာႀကီးစိုးတဲ့ နယ္ေျမ တစ္ခု ထူေထာင္ဖို႔ဆိုတဲ့ဟာကို အတိအလင္း ေက်ညာလာပါတယ္” ဟု ယုတ္မာစြာ မမွန္မကန္ စြပ္စြဲၿပီး ထိုအခ်က္ကို ၁၈ ရာစု ေနာက္ပိုင္း ေဆာ္ဒီအာေရဗ်တြင္ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည့္ “ဝါဟာဗီ (Wahabi)” လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ဆက္စပ္ထားသည္။ ဝါဟာဗီဆို သည့္ ဘာသာေရး ပညာရွင္မ်ား၏အယူကို ရွင္းျပရာ၌လည္း ဦးေအးခ်မ္းက ‘မူဆလင္ညီေနာင္ (Muslim brotherhood)’ ကိုပါ မဆီမဆိုင္ ထည့္သြင္းၿပီး မူဆလင္မ်ား စားဝတ္ေနေရးအတြက္ ေရရရွိသည့္ေနရာႏွင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည့္ နယ္ေျမအား လံုးကို သိမ္းပိုက္ရမည္၊ ထို႔ေနာက္ ၎ေနရာတြင္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးကို အေျခခံသည့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ရပ္ ထူေထာင္ၿပီး ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲရန္ အဆင္သင့္ ေနရာယူရမည္ဟူသည့္ အခ်က္ကိုလည္း ဟာသဆန္ဆန္ နားေထာင္လိုက္ရသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ေျပာဆိုမႈမ်ားသည္ ဗဟုသုတ ေခါင္းပါးျခင္းႏွင့္ ေအာက္တန္းက်က် ေကာက္က်စ္ယုတ္မာျခင္းကိုသာလွ်င္ ျပသျခင္းျဖစ္ၿပီး ဝါ ဟာဗီအေၾကာင္း ၾကားဖူးနားဝရွိသည္ႏွင့္ပင္ ပညာရွင္ လူစြမ္းေကာင္း အေယာင္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိသာပါသည္။ သူသည္ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းအား အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ား ႀကီးစိုးသည့္ နယ္ေျမထူေထာင္ရန္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ မည္သည့္ ေက်ညာခ်က္မ်ိဳးကိုမွ ျပသႏိုင္မည္ မဟုတ္သကဲ့သို႔ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းကို ဦးစြာသိမ္းပိုက္ၿပီဆိုလွ်င္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္ ထူေထာင္ၿပီး ေနာက္ထပ္ ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲရန္  အျပင္အဆင္မ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ လိုအပ္သနည္းဟု ေစာဒကတက္စရာပင္ ျဖစ္ပါသည္။

၎အျပင္ တစ္ခ်ိန္လံုး “႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ မရွိဘူး၊ မၾကားဘူး” ဟု ဘူးကြယ္ေနခဲ့သည့္ ဦးေအးခ်မ္းသည္ ဘူကာနန္၏ စာတမ္းကို ထုတ္ျပခဲ့သည့္ေနာက္ပိုင္း နည္းမ်ိဳးစံု ဥာဏ္နီဥာဏ္နက္သံုး၍ ျငင္းဆန္ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ခရီးမထြင္ဘဲ ျဖစ္ေနခဲ့ရာ၊ ယခု ဆက္လက္ ျငင္းဆန္ရန္မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္လာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ၏ဗီဒီယိုဖိုင္ေလးတြင္ “႐ိုဟင္ဂ်ာဟူသည္ ရခိုင္သားကို ကုလားလိုေခၚတာျဖစ္တယ္” ဟု သူ႔ဝသီအတိုင္း တစ္မ်ိဳးေျပာင္း၍ ေျပာလာျပန္သည္။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစ ဦးေအး ခ်မ္း၏ ယခုကဲ့သို႔ ဝန္ခံေျပာဆိုမႈသည္ ခ်ီးက်ဴးစရာေကာင္းလွေသာ္လည္း ရခိုင္သားအစစ္အမွန္ မည္သူမည္ဝါျဖစ္သည္ကိုပါ ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားပါက အမွန္ ေလးစားဘြယ္ေကာင္းဦးမည္ျဖစ္သည္။ ယခု အခ်က္ကို ေဖာ္ထုတ္ရန္မွာ အမွန္ပင္ လိုအပ္ ခ်က္တစ္ရပ္ ျဖစ္လာသည္။ ထိုအခ်က္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ သုေတသနျပဳႏိုင္ရန္ မည္သူသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ မူလဘူတက် သည့္ ဌာေနတိုင္းရင္းသားျဖစ္သနည္း ဟူသည့္အခ်က္ကို ဦးစြာသိရွိရန္ အလြန္ပင္ အေရးႀကီးလွပါသည္။

သမိုင္းမွတ္ရာမွတ္တမ္းမ်ားႏွင့္ ရခိုင့္ယဥ္ေက်းမႈ၏ အေမြအႏွစ္မ်ားျဖစ္သည့္ ေရွးေဟာင္းေစတီပုတိုးမ်ား၊ ေက်ာက္စာေပစာပါ အသံုးအႏႈန္းမ်ားကို ေလ့လာပါက ေရွးေခတ္ရခိုင္ျပည္သည္ ဟိႏၵဴမင္းဆက္မ်ား ထူေထာင္ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ ထင္ရွားရွား ျမင္ေတြ႔ရပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ေရွးေဟာင္း အမည္နာမမ်ားကိုလည္း ဗမာမႈျပဳထားသည္ကို ျမင္ ေတြ႔ေနရသည္။ အထက္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေထာက္ရွဳျခင္းအားျဖင့္ ေရွးေဟာင္း ရခိုင္ျပည္၏ မူလဘူတက်သည့္ ဌာေန တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ အင္ဒို-အာရီယာန္ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားျဖစ္သည္ကို ျငင္းဆန္ဘြယ္ မရွိေတာ့ေပ။ ထိုအခ်က္ေၾကာင့္ ယခင္က ရခိုင္ျပည္သမိုင္းကို ျပဳစုခဲ့သူ ရခိုင္ျပည္ဖြား ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားက မိမိကိုယ္ကို  သာကီမ်ိဳးႏြယ္၊ အင္ဒို-အာရိယာန္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားဟန္ရွိသည္။ အမွန္မွာ ထိုရခိုင္လူမ်ိဳးဟု ေျပာဆိုေနသူမ်ားသည္ မြန္ဂိုလိုက္အႏြယ္ဝင္၊ တီဘက္ျမန္မာအုပ္စုမွ ျဖစ္ပါ သည္။ ထို႔ကဲ့သို႔ မြန္ဂိုလိုက္ျဖစ္ပါလ်က္ အင္ဒို-အာရိယာန္ဟု ေျပာဆိုရန္ အေၾကာင္းမရွိေသာ္လည္း ယခုကဲ့သို႔ ေျပာဆိုေနျခင္း သည္ ေသြး႐ိုးသား႐ိုးမဟုတ္ေၾကာင္း သိသာပါသည္။  

ရခိုင္တြင္ ေရွးက အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ မဂၢဒဟ္ (Magadha) ျပည္နယ္မွ ထြက္ေျပးလာခဲ့သည့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အေျမာက္အမ်ားရွိသည္။ ၎တို႔အား ေဒသအတြင္း၌ “ေမာဂ္ (Magh)” လူမ်ိဳးဟူ၍ ဒီကေန႔အထိ ေခၚေဝၚသံုးစြဲလ်က္ရွိသည္။ ေအဒီ (၁၀) ရာစုခန္႔တြင္ ရခိုင္႐ိုးမကိုျဖစ္ေက်ာ္ၿပီး ေရာက္ရွိလာခဲ့ေသာ အေနာ္ရထား (Anorata) ၏ေနာက္လိုက္ တီဗက္-ျမန္မာအုပ္စုဝင္မ်ားက ဟိႏၵဴလူ မ်ိဳး ခ်ႏၵရာမင္းဆက္ကို နန္းခ်ၿပီး ေဝသာလီ (Vaishali) သိမ္းပိုက္ခဲ့ေလသည္။ ထိုတီဗက္ျမန္မာအုပ္စုဝင္မ်ားသည္ ေမာဂ္တို႔အား ေသြးေဖာက္မ်ိဳးစပ္ၿပီး ဒီကေန႔ ရခိုင္လူမ်ိဳးဟု ေခၚဆိုလ်က္ရွိသည့္ လူမ်ိဳးသစ္တစ္ရပ္ ထြန္းကားလာသည္ဟု သုေတသီအခ်ိဳ႕က ေစာဒကတတ္ေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္အထိ ၎တို႔ကို ေဒသခံ ႐ိုဟင္ဂ်ာ၊ ဟိႏၵဴႏွင့္ ဒိုင္းနက္တို႔က ေမာဂ္ဟူ၍ပင္ ေခၚဆိုလ်က္ရွိ သကဲ့သို႔ တဖက္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံတြင္လည္း ေမာဂ္ဟူ၍ပင္ ေခၚဆိုေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ မူလရခိုင္ျပည္သား အရင္း စစ္စစ္မ်ားသည္ အင္ဒို-အာရိယာန္ျဖစ္ေၾကာင္း အလြန္ထင္ရွားၿပီး ရခိုင္သားမွန္ပါက အင္ဒို-အာရိယာန္ျဖစ္ရမည္။ ဒီကေန႔ မိမိ တို႔သည္ အင္ဒို-အာရိယာန္၊ သာကီမ်ိဳးႏြယ္ျဖစ္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ကို မိမိတို႔ပိုင္ဆိုင္သည္ဟု ေျပာဆိုေနၾကသူမ်ားသည္ ရခိုင္သား ဟုတ္၊ မဟုတ္ အတည္ျပဳႏိုင္ရန္ DNA အစစ္အေဆးခံရန္ လိုအပ္ပါသည္။

ေဒါက္တာေအးခ်မ္းကမူ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုသည္မွာ ရခိုင္သားဟုေခၚသည့္ ကုလားစကားျဖစ္သည္ဟု မဆင္မျခင္ေျပာဆိုၿပီး၊ သမိုင္း မွန္ကို ေသြဖည္ႏိုင္ရန္ လိမ္ညာေကာက္က်စ္စြာ ႀကိဳးပမ္းေနသည္။ “အဲေတာ့ ရခိုင္သားမဟုတ္တဲ့ ဒီဘဂၤါလီအႏြယ္ေတြကို ရခိုင္ သားလို႔ေခၚတယ္ဆိုတာ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြအေပၚမွာ လံုးဝ မတရားတာ က်ပါတယ္” ဟု အဆက္အစပ္ မရွိဘဲ တဖက္သတ္ဆြဲၿပီး ျပႆနာ ဆက္လက္ႀကီးထြားလာေစရန္ ႀကိဳးပမ္းေနသည္ကို ထင္ထင္ရွားရွား ျမင္ေတြ႔ေနရပါသည္။ ဒီပုဂၢိဳလ္သည္ ရခိုင္ျပည္ နယ္တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံု၊ ဥာဏ္နီဥာဏ္နက္ေပါင္းစံုကို အသံုးခ်၍ ယခုကဲ့သို႔ ႀကိဳပမ္းလ်က္ရွိသည္မွာ ၾကာလွၿပီျဖစ္ပါသည္။ တနည္းေျပာရလွ်င္ ရခိုင္ျပည္နယ္မကဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္း၌ အစၥလာမ္ဘာသာ ဝင္မ်ား လူမဆန္စြာ မိုက္မိုက္႐ိုင္း႐ိုင္း သတ္ျဖတ္ခံေနရမႈမ်ားအတြက္ တာဝန္အရွိဆံုးသူမ်ားအထဲတြင္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ ထိပ္ဆံုးတြင္ ပါဝင္သူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး သူ႔ကို မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် ခြင့္လြတ္ႏိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိေပ။

ေဒါက္တာေအးခ်မ္းကဲ့သို႔ေသာ အေတြးအေခၚ ႏွိမ့္ခ်သည့္ မိန္းမဥာဏ္ရွိသူမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ မူဆလင္အားလံုး သည္ ပင္လယ္ရပ္ျခားမွ ဝင္ေရာက္ခိုလႈံ၊ အေျခခ်ေနထိုင္သူမ်ားအျဖစ္ အမ်ားက ထင္ျမင္ယူဆလာရန္ ယင္းတို႔၏ အေရးအ သား၊ အေျပာအဆိုမ်ားျဖင့္ ပံုေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ဘာသာအယူအဆတစ္ရပ္ ထြန္းကားလာခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ မည္သည့္အရပ္ေဒသ၌မဆို ထိုအယူဝါဒကို လက္ခံသူတစ္စုက သာသနာျပဳရန္ျဖစ္ျဖစ္ သို႔မဟုတ္ အျခား အေၾကာင္းအရာ တစ္ ခုခုေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္ ေရာက္ရွိလာခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ၎တို႔မွတဆင့္ ယင္းအယူသည္ ထိုေဒသခံမ်ားထံသို႔ ကူးေျပာင္းေနရာရယူျခင္း ျဖင့္ ထြန္းကားလာျခင္းျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းတို႔၏ ဒႆနသည္ အာရပ္လူမ်ိဳးတစ္စု သေဘၤာဖ်က္၍ ဝင္ေရာက္ခိုလံႈ လာျခင္း၊ မင္းေစာမြန္ႏွင့္ စစ္ကူလာသူမ်ား အေျခခ်ေနထိုင္ျခင္း၊ အဂၤလိပ္တို႔က လယ္ယာလုပ္ငန္းႏွင့္ ကူလီအထမ္းသမားလုပ္ ရန္ လူေခၚယူလာျခင္း အစရွိသည္တို႔ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဒီကေန႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ႐ိုဟင္ဂ်ာအားလံုးကို တိုင္းတပါးမွ ဝင္ေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္သူမ်ားအျဖစ္ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေစရန္ ဖန္တီးေျပာဆို၊ ေရးသားလ်က္ရွိၿပီး နယ္ခံေျမခံသား အ ရင္းအခ်ာမ်ား ျဖစ္သည္ကို ဖံုးကြယ္ထားႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိသည္။

ေဒါက္တာေအးခ်မ္း ျပဳစုခဲ့သည့္ The Influx of Viruses စာအုပ္၏ နိဒါန္းတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ား မည္သည့္ေခတ္က မည္မွ်ဝင္ေရာက္ေနထိုင္သည္ကို စာရင္းဇယားျဖင့္ ေဖာ္ျပထားၿပီး ယင္းတို႔အား ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕တြင္ ေနရာ ထိုင္ခင္းေပးၿပီး အေျခခ်ေနထိုင္ေစခဲ့သည္ဟု ေရးသားထားသည္။ ေျမာက္ဦးကို ယခင္က ၿမိဳ႕ေဟာင္းဟု ေခၚဆိုခဲ့ၿပီး၊ တစ္ခ်ိဳ႕က လည္း ႐ြာေဟာင္းဟုလည္း ေခၚဆိုဟန္ရွိသည္။ ထို႐ြာေဟာင္းကို အစြဲျပဳ၍ ႐ြာေဟာင္းယား (႐ြာေဟာင္းသား) ဟု ေခၚဆိုရာမွ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႐ိုဟင္းဂါဟု ျဖစ္လာသေယာင္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းက အျခားဗီဒီယိုဖိုင္တစ္ခု၌ ေမးျမန္းခဲ့သူတစ္ဦးအား ေျဖ ၾကားခဲ့သည္ကို ၾကားသိလိုက္ရသည္။ ယခုကဲ့သို႔ေျပာဆိုမႈသည္ အျခားေျပာဆိုမႈမ်ားႏွင့္စာလွ်င္ ပို၍ ယုတၱိရွိသည္ဟု ယူဆမိပါ သည္။ သို႔ေသာ္လည္း တပ္အပ္မွန္ကန္သည္ဟု အဆံုးအျဖတ္ေပးရန္ မခိုင္လံႈေသးေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ Arakan ဟူ သည့္ အေခၚအေဝၚသည္ အာရဗီ သို႔မဟုတ္ ပါရွန္ဘာသာစကား Ar-Rukun မွ ဆင္းသက္လာေၾကာင္း၊ ထိုမွတဆင့္ Rukun, Rakan အစရွိသည္အတိုင္း ေျပာင္းလဲလာခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ အဂၤလိပ္ႏွင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံသားမ်ားက Arakan၊ ဗမာ/ရခိုင္တို႔က ၎တို႔အသံထြက္သည္အတိုင္း ရခိုင္ျဖစ္လာေၾကာင္း၊ အစရွိသည္အတိုင္း ေဖာ္ျပထားခဲ့သည့္ သုေတသီမ်ား၏ မွတ္ရာမွတ္ တမ္း ေျမာက္မ်ားစြာရွိသကဲ့သို႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားကလည္း မိမိတို႔ဘက္မွ ရကၡ၊ ရကၡိတ၊ အာရက အစရွိသည္အတိုင္း ေဖာ္ျပ ထားသည့္ မွတ္ရာမွတ္တမ္းမ်ား ေျမာက္မ်ားစြာပါရွိေလသည္။ မည္သည္အရာ မွန္ကန္သည္ဟု တိတိက်က်ႏွင့္ အထည္ေပါက္ ေျပာဆိုႏိုင္ရန္ အဆိုပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားသည္ ခိုင္လံႈေသာ သမိုင္းအခ်ိတ္အဆက္ တစ္စံုတစ္ရာကိုမွ် ေပးေဆာင္ႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ ျဖစ္ေနသည္။

သို႔ေသာ္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းကမူ သူတစ္ႀကိမ္ေပၚလာတိုင္း တစ္မ်ိဳးစီ ထြင္လာသည္ကို အားးလံုးက သတိထားမိၿပီျဖစ္သည္။ သူ၏ ယခုေဖာ္ျပခ်က္သည္ ယခင္က ျပဳစုထားခဲ့သမွ် သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားႏွင့္ ဝိေရာဓိ ျဖစ္ေနပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ႐ြာေဟာင္း သားကုိ ဘဂၤါလီေလသံျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္သည္ဟူသည့္ သူ၏သံုးသပ္ခ်က္သည္ ယခင္ ရခိုင္လူမ်ိဳး သမိုင္းပညာ ရွင္ႀကီးမ်ား ျပဳစုထားခဲ့သည့္ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားႏွင့္ အလြန္ပင္ ဝိေရာဓိက်ေနသည္။ တဖန္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟူသည္ ရခိုင္သားကိုေခၚ သည့္ ဘဂၤါလီစကားဟု သံုးသပ္ျခင္းျဖင့္ ရခိုင္သမိုင္းပညာရွင္မ်ား၏ “အမ်ိဴးသီလကို ေစာင့္ေရွာက္တတ္ေသာ ဝံသာနုရကၡိတမွ ရခိုင္ဟူသည့္ အသံုးအႏႈန္း ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္သည္” ဟူသည့္ အဆိုသည္ လံုးဝ အေျခအျမစ္မရွိဘဲ လိမ္ညာေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ ေၾကာင္းကို ေဖာ္ေကာင္လုပ္သြားသည္။ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ ယခုကဲ့သို႔ ရခိုင္တို႔ျပဳစုထားခဲ့သည့္ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားကို ပညာသာပါပါ ျငင္းဆန္ျခင္းသည္ စဥ္းစားစရာပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သူအဘယ္ေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္ကို ကၽြႏ္ုပ္ အ တြင္းတြင္းက်က် သိေနေသာ္လည္း ဤေဆာင္းပါး၏ မူလအာေဘာ္ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ျခင္းေၾကာင့္၎၊ ေဒါက္တာေအးခ်မ္း၏ ပုဂၢိဳလ္ေရး လံုၿခံဳမႈကို ငဲ့ညွာေသာေၾကာင့္၎ မေရးသားလိုေပ။

တကယ္တမ္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ျဖစ္တည္မႈႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ား၊ စ႐ိုက္အ သြင္လကၡဏာမ်ားႏွင့္ အျခားသမိုင္းေၾကာင္း အခ်ိတ္အဆက္မ်ားကို ခဲရာျခစ္ပစ္ရန္ ႀကိဳပမ္းသည့္အေနျဖင့္ သမိုင္းကို ရစရာမရွိ ေအာင္ လိုရာဆြဲ ျပဳျပင္ျပင္ဆင္ထားခဲ့ရာ၊ အမွားမွားအယြင္းအယြင္းမ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္လ်က္ရွိၿပီး ယင္းေရးသားခ်က္မ်ားကို မည္ သည့္နည္းႏွင့္မွ် သမိုင္းအျဖစ္ လက္ခံရန္ မရွိေတာ့ေခ်။ ရခိုင္လူမ်ိဳးစုတို႔သည္ ရခိုင္သမိုင္းကို ဘီစီ ၆၀၀၀ အလြန္ မာရယုမင္း အထိသြားၿပီး သူတို႔သမိုင္းအျဖစ္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ ေတာင္းဆိုရန္ မြန္ဂိုလိုက္အႏြယ္ တီဗက္ျမန္ မာအုပ္စုဝင္တို႔သည္ ဘာသာတရားဟူသည္ အဘယ္နည္းဟူ၍ေတာင္ မသိဘဲ၊ ယင္းတို႔ အေနျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ အယူအဆကို ရယူကိုးကြယ္သည့္ အခ်ိန္ကာလကို သမိုင္းတြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေလ့လာသိရွိႏိုင္ပါသည္။

ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ “ငါသည္ သမိုင္းဆရာတစ္ဦး ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ငါေရးသမွ် သမိုင္းျဖစ္လိမ့္မည္” ဟူသည့္ အ လြန္တိမ္သည့္ အသိဒႆနရွိသူျဖစ္ၿပီး ထိုကဲ့သို႔ေသာ အဆင္အျခင္သည္ ကေလးအေတြး၊ ကေလးအသိသာသာ ျဖစ္ပါသည္။ သာဓကတစ္ရပ္ ျပရမည္ဆိုလွ်င္  ေဝသာလီ (အမွန္မွာ vaishali) ခ်ႏၵရာမင္းဆက္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ယင္အား ဘုရင္စႏၵရားဟု ဗမာမႈျပဳကာ ၎တို႔ရခိုင္ဘုရင္ျဖစ္ေၾကာင္း မဆင္မျခင္ လိုရာဆြဲ ေရးသားထားသည္။ ထိုသို႔ သမိုင္းကို အရွက္အေၾကာက္မရွိ၊ အဆင္အျခင္မဲ့စြာ လိမ္လည္မေရးသားမိ ခ်ႏၵရာဘုရင္၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈနယ္ေျမသည္ ရခိုင္ျပည္တစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘဲ ဘဂၤလားကို လည္း သူတို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ဘူးသျဖင့္ သူတို႔သမိုင္းေၾကာင္းသည္ ဘဂၤလားႏွင့္ အိႏၵိယတစ္တိုင္းလံုးတြင္လည္း ပုံလ်က္သာ ရွိေန သည္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားျခင္း မျပဳခဲ့ သို႔မဟုတ္ စဥ္းစားႏိုင္စြမ္း မရွိခဲ့ေပ။

႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ျဖစ္တည္မႈႏွင့္ ရခိုင္ျပည္သမိုင္းကိုလည္း တစ္ႀကိမ္လွ်င္ တစ္မ်ိဳးစီ လိမ္လည္လွည့္ျဖား ေရးသားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာ၊ ယခုေနာက္ဆံုး ႐ိုဟင္ဂ်ာဟူသည္ ကုလားမ်ားက ရခိုင္သားကိုေခၚျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုျခင္းသည္ ခုခံေခ်ပ ေျပာဆိုမႈတစ္ ရပ္သာျဖစ္ၿပီး ၎ေျပာဆိုခ်က္ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္လ်က္ရွိသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ဆင္ျခင္ႏိုင္ရန္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္း၌ အစြမ္း အစ မရွိေပ။ သူသည္ ရခိုင္သားကို ဘဂၤါလီကုလားမ်ားက ႐ိုဟင္ဂ်ာဟုေခၚဆိုရာ၌ ရခိုင္သားမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ မူဆလင္၊ ဘဂၤါလီကုလားမ်ားက ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေခၚဆိုသည္ကို သေဘာမတူ၊ လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း တည့္ တည့္မတ္မတ္ ေျပာဆိုသြားသည္။ အမွန္မွာ ရခိုင္ဟူသည္၎၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟူသည္၎ အသံုးအႏႈန္း ႏွစ္ခုစလံုးသည္ အတူတူ ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအသံုးအႏႈန္းသည္ လူမ်ိဳးစုႏွစ္ခု၏ ေလယူေလသိမ္း အေနအထား ကြဲျပားေနမႈေၾကာင့္ ျခားနားေနသည္ဟူ ယူဆရျခင္းျဖစ္သည္။ ဤေနရာတြင္ ထိုအသံုးအႏႈန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိထားရန္လိုသည္မွာ ယင္းသည္ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာတစ္ခု ခုကို အေျခခံ၍ ဆင္းသက္လာျခင္း မဟုတ္ဘဲ၊ ေနရာေဒသကို အေျခခံ၍သာ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ရွင္းရွင္းေျပာရလွ်င္ ရခိုင္ျပည္တြင္ မွီတင္းေနထိုင္သူ အားလံုးသည္ ဗမာ/ရခိုင္ဘာသာစကားျဖင့္ ရခိုင္ျပည္သားျဖစ္ၿပီး ၎ကို အရပ္သံုးစကားျဖင့္ ရခိုင္သားဟု တိုတိုႏွင့္ ေခၚၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ မ်ားကလည္း ယင္းတို႔၏ ေလယူေလသိမ္းအတိုင္း ထိုရခိုင္ ေဒသကို ႐ိုဝါန္ သို႔မဟုတ္ ႐ိုဟင္ (ရခိုင္အသံထြက္ ရိုေဟာင္း) ဟုေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ထိုေဒသတြင္ ေနထိုင္သူအားလံုးကို ႐ိုဟင္ ဂါ သို႔မဟုတ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ ေလ့လာသူမ်ားႏွင့္ ကၽြမ္းဝင္ရင္းႏွီးသူအားလံုးက သိရွိၿပီျဖစ္သည္အတိုင္း ဗမာ ႏွင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအၾကား စာေပအေရးအသား ထပ္တူျဖစ္ေသာ္လည္း အသံထြက္ရာ၌ ကြဲလြဲမႈအခ်ိဳ႕ရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ အကၡရာတစ္လံုး၌ “ငသတ္” ေပါင္းပါက ဗမာအသံထြက္သည္ ရခိုင္အသံထြက္ႏွင့္ ျခားနားသြားသည္။ တနည္းေျပာရလွ်င္ “ဟင္” ကို ဗမာမ်ားက “Hing” ဟု အသံထြက္တတ္ၿပီး ရခိုင္မ်ားကမူ “Haung” ဟု အသံထြက္တတ္သည္။ ဤနည္းျဖင့္ မူလက ‘႐ိုဟင္ဂါ (Rohaung Ya)’ သည္ ဗမာအသံထြက္ျဖင့္ ‘Rohing Ya’ ျဖစ္ေနရာမွ၊ ထိုစကားလံုးႏွစ္ခုကို ဆက္ထားသျဖင့္ ‘႐ိုဟင္ဂ်ာ (Rohingya)’ ျဖစ္ရလာျခင္း ျဖစ္သည္။

မည္သို႔ပင္ဆိုေစ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ လူမ်ိဳးစုတစ္ခုက မိမိကိုယ္ကို ရခိုင္လူမ်ိဳးဟု ေခၚဆိုၾကၿပီး ထိုအသံုးအႏႈန္းကို လူမ်ိုဳးစု အမည္အျဖစ္ သုံးစြဲလ်က္ရွိရာ အဓိက လူမ်ိဳးစုႏွစ္အၾကား ေျပလည္ရာေျပလည္ေၾကာင္းႏွင့္ ဆက္လက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူတ ကြ ပူးတြဲေနႏိုင္ရန္ အေခ်အတင္ ျငင္းဆိုကန္႔ကြက္မႈမ်ား မလုပ္ေတာ့ဘဲ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔က ၾကည္ျဖဴစြာ လက္ခံအသိအမွတ္ျပဳ ထားသည္။ သို႔ရာတြင္  ရခိုင္ျပည္ဖြား ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာ၊ ဟိႏၵဴဘာသာႏွင့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားအား မိမိတို႔ကိုယ္ကို ႐ိုဟင္ ဂ်ာ-ရခုိင္၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာ-ဟိႏၵဴႏွင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ-မူဆလင္ဟု ေခၚေဝၚၾကၿပီး၊ နတ္ျမစ္တစ္ဘက္ကမ္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ ေနထိုင္သူမ်ား ႏွင့္ ထိုေဒသမွ ေရႊ႕ေျပာင္း ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားအား အေနာက္သား သို႔မဟုတ္ ဘဂၤါလီ-ရခိုင္၊ ဟိႏၵဴဆိုလွ်င္ အေနာက္သား သို႔မဟုတ္ ဘဂၤါလီ-ဟိႏၵဴႏွင့္ မူဆလင္ဆိုလွ်င္ အေနာက္သား သို႔မဟုတ္ ဘဂၤါလီ-မူဆလင္ဟူ၍ အသီးသီး ခြဲခြဲျခားျခားေခၚေဝၚ သံုးစြဲေလ့ရွိသည္။ ယုတ္စြအဆံုး ကၽြဲႏြားတိရစၦာန္မ်ားႏွင့္ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားကိုပါ ယင္းနည္းတူ ခြဲခြဲျခားျခား သံုးစြဲတတ္ ျခင္းျဖစ္သည္။ သာဓကျပရမည္ဆိုလွ်င္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းၿပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား တရားဝင္ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ျပဳ ေသာအခါ အၿငိမ္းစား ေလတပ္ဗိုလ္မွဴး ဦးထြန္းေက်ာ္ဦး ဦးေဆာင္သည့္ ရခိုင္ႏွင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕ ပူးေပါင္း၍ ‘အမ်ိဳးသား ပါတီ’ အမည္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခုကို မွတ္ပံုတင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၁ ခု ဒီမိုကေရစီ အေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႀကီးကို ဝင္ေရာက္ယွဥ္ ၿပိဳင္ခဲ့ဘူးသည္။ ထိုပါတီမွ ပါတီဝင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ားက ႐ိ္ုဟင္ဂ်ာ-ရခိုင္၊ မူဆလင္မ်ားက ႐ိုဟင္ဂ်ာ-မူဆလင္ဟူ၍ ခံယူၾက သည္။ ထိုပါတီမွ ပါတီအဖြဲ႔ဝင္မ်ားအတြက္ ခိုင္မာသည့္ သမိုင္းအကိုးအကားမ်ားျဖင့္ လက္စြဲစာေစာင္မ်ား ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ့သည္ရွိ ရာ ၎စာေစာင္းမ်ားကို ေလ့လာေစလိုပါသည္။ အလားတူ ထိုေခတ္၌ ေနာက္ထပ္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခုျဖစ္ေသာ “ေမယုဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္” ကလည္း မိမိကိုယ္ကို ႐ိုဟင္ဂ်ာခံယူေသာ ဟိႏၵဴအမ်ိဳးသားမ်ားစြာကို အဖြဲ႔ဝင္ အျဖစ္ ပါဝင္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ ဤသည္ကား လံုးဝ ျငင္းစရာကင္းမဲ့ေသာ ပကတိ အမွန္တရား ျဖစ္ပါသည္။  

“ငါေရးတိုင္း သမိုင္းျဖစ္သည္” ဟူေသာ အထင္ရွိသည့္ ေဒါက္တာဦးေအးခ်မ္းတို႔ကဲ့သို႔ က်ပ္မျပည့္သူမ်ားသည္ သမိုင္းတစ္ရပ္ ကို ျပဳစုမည္ဆိုလွ်င္ အတိတ္က အျပစ္အပ်က္မ်ားသည္ ပစၥဳပၸန္ ေျမျပင္အေနအထားႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္ရန္ လိုအပ္ၿပီး၊ ထိုသို႔ သဟဇာတျဖစ္ေၾကာင္း ေရာင္ျပန္ဟပ္မႈ ရွိ၊ မရွိ ေလ့လာသံုသပ္ရန္ အေရးႀကီးသည္ကို သေဘာေပါက္ နားလည္ပံု မရေခ်။ ေရွး ေဟာင္း ရခိုင္ျပည္သားမ်ားသည္ အင္ဒို-အာရိယာန္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒီကေန႔ ေျမျပင္တြင္ ထိုအင္ဒို-အာရိယာန္တို႔ မ်ိဳးဆက္မ်ား ျဖစ္သည့္ ဟိႏၵဴႏွင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား ရွိေနေသးေသာ္လည္း မြန္ဂိုလိုက္အႏြယ္ဝင္တို႔ကို မဆီမဆိုင္ ရခိုင္သားဟု ေခၚဆိုေနၾကသည္။  ၎အျပင္ ယင္းတို႔၏ လူမ်ိဳးအမည္ကို ေျဗာင္က်က် လိမ္လည္သံုးစြဲကာ၊ “ယိုသူမရွက္၊ ျမင္သူရွက္” ဆိုသည့္အတိုင္း မူလ နယ္ခံ ေျမခံ အင္ဒို-အာရိယာန္တို႔အား တရားမဝင္ ခိုးဝင္ေနထိုင္သူမ်ားဟု စြတ္စြဲၿပီး ေျပာဆိုေရးသားပါက ထိုအရာသည္ မည္သည့္ နည္းႏွင့္မွ် သမိုင္းမျဖစ္ႏိုင္ပါ။

မိမိတို႔၌ လူသိရွင္ၾကား လူမ်ိဳးအမည္တစ္ခု ရွိေနပါလ်က္ ထိုနာမည္ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရန္ ရွက္ေၾကာက္ေနျခင္း၊ (သို႔မဟုတ္) မခ်င့္မရဲျဖစ္ေနျခင္း (သို႔မဟုတ္) အျခားရည္႐ြယ္ခ်က္ တစ္ခုခုရွိသျဖင့္ မသံုးလိုျခင္း စသည္အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ အဆိုပါလူ မ်ိဳးအမည္ကို သမိုင္းတြင္ ဖံုးကြယ္ထားလို၍ (သို႔မဟုတ္) ပေပ်ာက္ေစလို၍ သူတပါး၏ အမည္နာမ သို႔မဟုတ္  အမ်ားႏွင့္သက္ ဆိုင္သည့္ အမည္နာမတစ္ခုခုကို တစ္စံုတစ္ဦး သို႔မဟုတ္ အသိုင္းအဝိုင္းတစ္ခုခုက သံုးစြဲေနသည္ဆိုလွ်င္ ၎တို႔သည္ “အိုင္ဒီ သူခိုးမ်ား” (Identiry Thieves) သာလွ်င္ ျဖစ္ေပသည္။

ရွင္းျပရမည္ဆိုလွ်င္ ဒီကေန႔ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ မိမိကိုယ္ကို ရခိုင္လူမ်ိဳးအျဖစ္ ေျပာဆိုေနသည့္ မြန္ဂိုလိုက္အႏြယ္ဝင္ ဗုဒၶဘာ သာဝင္မ်ားကို ေဒသခံ အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားက “ေမာဂ္ (Mogh)” လူမ်ိဳးဟု၍ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေခၚဆိုလ်က္ရွိသည္။ ထိုမွ် သာမက ၎တို႔ကိုယ္၌ပင္လွ်င္ မိမိကိုယ္ကို “ေမာ္ဂိမာႏူ (Magh people)” ဟူ၍ ေခၚဆိုၾကသည္။ ထိုအခ်က္ကို အတြင္းက်က် သိရွိေနၿပီျဖစ္ေသာ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းတို႔ ျပဳစုၾကသည့္ သမိုင္းမ်ား၌ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ် ထည့္သြင္းေရးသားျခင္း မျပဳေပ။ ထူး ဆန္းသည္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံတြင္လည္း ထိုလူမ်ိဳးကိုပင္ အခ်ိဳ႕ေဒသ၌ ေမာဂ္ဟူ၍၎၊ အခ်ိဳ႕ေဒသတြင္ မရာဟူ၍၎၊ အ ခ်ိဳ႕၌ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ဆက္ႏြယ္သူမ်ားက ေနာက္ဆံုးေပၚ အေခၚအေဝၚအတိုင္း ရခိုင္ဟူ၍၎ အသီးသီး ေခၚဆိုေန ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသည္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ေနရာေဒသ အေနအထားကိုလိုက္၍  ႏိုင္ငံေရးအက်ိဳးအျမတ္ကို ေမွ်ာ္ကိုးကာ ယင္းကဲ့သို႔ လူမ်ိဳးအမည္ကို အမ်ိဳးအမ်ိဳး ေျပာင္းလဲပစ္ျခင္းသည္ ယင္းတို႔၏ လုပ္႐ိုး သဘာဝပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေလသည္။

သို႔ေသာ္လည္းဘဲ တနယ္တည္းေန တေရတည္းေသာက္ လူမ်ိဳးစုမ်ားအၾကား မသင့္မတင့္ျဖစ္လာမည္ကို မလိုလားသျဖင့္ လူ မ်ားစုက အမ်ားႏွင့္ဆိုင္သည့္၊ အထူးသျဖင့္ အင္ဒို-အာရိယာန္မ်ားႏွင့္ဆိုင္သည့္ ရခိုင္ဟူေသာ အေခၚအေဝၚကို ယင္းတို႔လူမ်ိဳး အမည္အျဖစ္ အသံုးျပဳေနျခင္းအား မကန္႔ကြက္ၾကေသာ္လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအဖို႔ မိမိတို႔၏ ေလယူေလသိမ္းအတိုင္း မိိမိကိုယ္ ကို ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေခၚဆိုရန္မွအပ ေ႐ြးစရာ အျခားမရွိဘဲ ျဖစ္ေနသည္။

ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ သူ၏ဗီဒီယိုဖိုင္ထဲတြင္ ၂၀၁၂ ခု၊ ၾသဂုတ္လ (၁) ရက္ေန႔ ဘဂၤါလီမူဆလင္မ်ားက လန္ဒန္ၿမိဳ႕၌ ညီလာ ခံတစ္ရပ္ က်င္းပခဲ့ၿပီး အစၥလာမစ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာႏိုင္ငံေတာ္ (Islamic Republic of Rohang Land) ဟု အတိအလင္း ေက်ညာထား ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံ၏အက်ယ္အဝန္းမွာ ၂၆၀၄၂ စတုရန္းကီလိုမီတာရွိ၍ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ စစ္ေတြဟု ေက်ညာထားေၾကာင္း… စသည္ ျဖင့္ ေျပာဆိုသြားခဲ့သည္။ ပညာေရးနယ္ပယ္တြင္ အျမင့္ဆံုး ပါရဂူဘြဲ႕ရရွိထားၿပီဟု ေမာက္မာစြာ ဝင့္ႂကြားတတ္သူ၊ ထို႔အျပင္ သ မိုင္းေျမာက္မ်ားစြာကို ျပဳစုထားသူဟု အႂကြားသန္သူ ဤပုဂၢိဳလ္သည္ ယခုကဲ့သို႔ ပညာရွင္ႀကီးျဖစ္ပါလ်က္ မိမိ၏အဆင့္အတန္း ကိုပင္ မငဲ့မညွာဘဲ ဤမွ်ေအာက္တန္းက်က်ႏွင့္ ယုတ္မာစြာ လိမ္ညာဇာတ္ခင္းၿပီး ေျပာဆိုေနႏိုင္ပံုကို ေထာက္လွ်င္ အလြန္ပင္ စက္ဆုပ္႐ြံ႕ရွာဘြယ္ ေကာင္းသူတစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္း သိသာလွပါသည္။ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းတစ္ေယာက္ သူ႔ဗီဒီယိုတြင္ ယင္းကဲ့ သို႔ေက်ညာခဲ့ေၾကာင္းကို ဟုတ္မွန္သကဲ့သို႔ ေျပာဆိုျခင္းအေပၚ အဆိုပါပုဂၢိဳလ္ထံ၌ ခိုင္မာသည့္ သက္ေသအေထာက္အထား တစ္စံုတစ္ရာ လက္ဝယ္ပိုင္ဆိုင္ပါက အမ်ားျပည္သူသို႔ မွ်ေဝရန္ ျပတ္ျပတ္သားသား စိန္ေခၚလိုက္ပါသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ျပႆနာႀကီးထြားခဲ့ရမႈေၾကာင့္ ျမန္မာဆိုလွ်င္ ကမၻာသူ၊ ကမၻာသားမ်ားေရွ႕တြင္ ဂုဏ္သိမ္ငယ္ေနရျခင္း၊ ႏိုင္ငံအ စိုးရအေပၚ ႀကီးမားစြာ ဖိအားေပခံေနရျခင္း အစရွိသည္မ်ားသာမကဘဲ တျဖည္းျဖည္း အျပစ္ေပး အေရးယူမႈမ်ားလည္း စတင္ လ်က္ရွိေနပါသည္။ အခ်ိဳးမေျပပါက ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုပါ ထိပါးလာကိန္းရွိသည္။ ဤကိစၥ ဤမွ်အထိ ႀကီးထြား လာရျခင္းသည္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းကဲ့သို႔ လူယုတ္မာတစ္စုေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ မိမိေၾကာင့္ ဟူသည့္အခ်က္ကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ရန္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အေပၚ အျပစ္ပံုခ်ကာ အစၥလာမစ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာႏိုင္ငံေတာ္အေၾကာင္းကို ဇာတ္ ကြက္ဆင္ ေျပာဆိုေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲမ်ားႏွင့္ လူထုအက်ိဳးျပဳ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းဆိုသူအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူ မ်ားအေပၚ တစ္စံုတစ္ရာ အက်ိဳးတရား၊ အျမတ္အစြန္း ပံ့ပို႔ႏိုင္မည္အထင္ျဖင့္ တပူးပူးတတြဲတြဲ ရွိေနၾကရာ၊ အဆိုပါပုဂၢိဳလ္မွာ မည္သည့္ဂူထဲက ဆင္းသက္လာၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ မည္သို႔မည္ပံု ေရာက္ရွိေနသည့္ သေႏၶဆိုးတစ္ရပ္ျဖစ္သနည္း ဟူ သည့္အခ်က္ႏွင့္ သူ၏ဒႆနအျမင္၊ ပင္ကိုယ္စ႐ိုက္လကၡဏာ အပါအဝင္ အျခားဆက္စပ္အေၾကာင္းအရာ အားလံုးကို သိရွိၿပီး မွန္ကန္စြာ ဆင္ျခင္ႏိုင္ရန္ ဆႏၵျပဳအပ္ပါသည္။

အစဥ္ေလးစားစြာျဖင့္၊

ကိုကိုလင္း (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)

ဇူလိုင္ (၁၇) ရက္၊ ၂၀၁၈။

ေဒါက္တာေအးခ်မ္း - ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွ သေႏၶယုတ္ (ပထမပိုင္း) 

ကိုကိုလင္း (ရန္ကုန္တကၠသုိလ္) 

ႏိုင္ငံတစ္ခု၏ ေကာင္းစားေရးအတြက္ အစိုးရႏွင့္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အားကိုးရေလာက္သည့္ ပညာရွင္ပုဂၢိဳလ္မြန္ မ်ား ႏိုင္ငံတိုင္းတြင္ ရွိတတ္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း အလားတူ မြန္ျမတ္သည့္ ပညာရွင္ အေျမာက္အ မ်ားရွိသည္။ ယင္းပညာရွင္မ်ားကို ႏို္င္ငံေတာ္အစိုးရ၊ သမၼတ၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အစရွိသည့္ ထိပ္တန္းအာဏာပိုင္ ႏိုင္ငံ့ေခါင္း ေဆာင္မ်ားက အထူးယံုၾကည္ အားကိုးသကဲ့သို႔ ျပည္သူျပည္သားမ်ားႏွင့္ အျခားအသိပညာရွင္ အတတ္ပညာရွင္ အသိုင္း အဝိုင္းမ်ားကပါ အထူးၾကည္ညိဳ ေလးစားၾကသည္။

ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သမိုင္းဘာသာရပ္ျဖင့္ ပါရဂူဘြဲ႔ရရွိထားၿပီး ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားသည့္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးရွိသည္။ အဆိုပါပုဂၢိဳလ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မွ ေဒါက္တာေအးခ်မ္း ဆိုသူျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာ ေအးခ်မ္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအေပၚ မည္သည့္ေကာင္းက်ိဳးမ်ား ပံ့ပိုးလ်က္ရွိသည္ကို သိရွိခြင့္မရေသာ္လည္း အဆင့္ျမွင့္ အစိုး ရအာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ အေတာ္ပင္ ေရာေႏွာ ခရီးေပါက္ေနသည္ကို ျမင္ေတြ႕ေနရသကဲ့သို႔၊ အရပ္ဖက္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား အၾကားတြင္လည္း ထြင္ထြင္က်ယ္က်ယ္ လႈပ္ရွားေနသည္ကို ျမင္ေတြ႕ေနရသည္။ 

ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ အေၾကာင္းႀကီးငယ္မ်ားကို စာေရးသား ျပဳစုတတ္သည့္ ဝါသနာရွိသူျဖစ္သည္။ သူ႔စာေရးေလာက၏ အစပိုင္းတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ား၏ အေျခခ်ေနထိုင္မႈဆိုင္ရာ သမိုင္းအခ်က္အလက္ပါ စာတမ္းတစ္ခုကို ျပဳစုခဲ့ေပသည္။ အဆိုပါစာတမ္းအား ခိုင္မာသည့္ သ မိုင္းအကိုးအကား၊ ေျပာင္ေျမာက္သည့္ သံုးသပ္ခ်က္၊ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားႏွင့္ ေကာက္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ေရးသားျပဳစုထား မႈေၾကာင့္ သူ႔နာမည္ကို စတင္ ၾကားသိခြင့္ရရွိခဲ့ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ထို႔ေနာက္ပိုင္း သူသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ ယခင္ကအတိုင္းမဟုတ္ဘဲ မဟုတ္ကဟုတ္က ေရးသားထုတ္ေဝလ်က္ ရွိခဲ့ ရာမွ အျပန္အလွန္ တံု႔ျပန္ေရးသားရင္း ကၽြႏ္ုပ္ႏွင့္ သိကၽြမ္းခဲ့ေလသည္။

ကၽြႏ္ုပ္ႏွင့္ တစ္ရပ္တည္းေနသူ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းကို အမ်ားက ရခိုင္အမ်ိဳးသားတစ္ဦးအျဖစ္ သိထားေသာ္လည္း အမွန္မွာ သူသည္ ဘရူဝါ (ေခၚ) မရမာႀကီး အမ်ိဳးသားစစ္စစ္ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး သူ႔ဖခင္မွာ ကာလာဆန္ ဘရူဝါ (Kalasan Barua) ျဖစ္ပါသည္။ သူတို႔မိသားစုသည္ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္အတြင္း စစ္တေကာင္းေဒသမွ ဘူးသီး ေတာင္ၿမိဳ႕သို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေန ထိုင္ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ သူ႔ဖခင္မွာ အိႏိၵယႏြယ္ဖြား ဟိႏၵဴအမ်ိဳးသားတစ္ဦး၏ ပန္းထိမ္လုပ္ငန္း၌ ေန႔ခစားအလုပ္သမားအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ခန္႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အိႏိၵယအမ်ိဳးသားမ်ား ဒီကေန႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာနည္းတူ ပက္ ပက္စက္စက္ လုယက္၊ ေမာင္းထုတ္ခံခဲ့ရစဥ္က အဆိုပါဟိႏၵဴအမ်ိဳးသား လုပ္ငန္းရွင္းမွ မိမိပိုင္ ပန္းထိမ္လုပ္ငန္းအပါအဝင္ အိုးအိမ္ၿခံေျမအားလံုးကို မိမိ၏လူယံုေတာ္ ကာလာဆန္ဘ႐ူဝါအား ေပးအပ္ခဲ့ၿပီး အိႏိၵယသို႔ ထြက္ခြါသြားခဲ့ေလသည္။ ဤတြင္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းတို႔၏ မိသားစုဘဝ၌ အေနေခ်ာင္သြားခဲ့ေလသည္။ 

ေဒါက္တာေအးခ်မ္း၏ဖခင္သည္ ဖဆပလ ေခတ္ႀကီးတြင္ ႏိုင္ငံေရး၌ အင္တိုက္အားတိုက္ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့မႈေၾကာင့္ ဘူးသီး ေတာင္နယ္ေျမတြင္ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံခဲ့ရသကဲ့သို႔ ထိုေဒသရွိ ႐ိုဟင္ဂ်ာေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အလြန္ပင္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးရွိခဲ့သူျဖစ္သည္။ သူကိုယ္တိုင္ ဒါ႐ိုက္တာအျဖစ္ ဦးေဆာင္ဦး႐ြက္ျပဳၿပီး “႐ိုဟင္ဂ်ာ႐ိုးရာ ျပဇာတ္ (Rohingya Theater)” ကို ေရးသား၍ နယ္တကာလွည့္လည္ ျပသခဲ့ဘူးသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကာလာဆန္ဘ႐ူဝါသည္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ ဘူသီးေတာင္-ေမာင္ေတာ ေဒသတဝိုက္၌ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား လူခ်စ္လူခင္ အလြန္ေပါ့မ်ားသူျဖစ္ၿပီး၊ အဆမတန္ ေလးစားခံရသူတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။

ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ သမိုင္းပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဂုဏ္ယူဝင့္ႂကြား ေမာက္မာစြာျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဟူသည္ မၾကားခဲ့ဘူးေၾကာင္း၊ မရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ၿဗိတိသွ် မွတ္ရာမွတ္တမ္းမ်ား၌လည္း ေလ့လာမေတြ႔ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ အဆိုပါ အ သံုးအႏႈန္းကို ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္က ဘူးသီးေတာင္ ပါလီမန္အမတ္ မစၥတာ အပ္ဒူလ္ဂဖၹါး (Abdul Gaffar) မွ ထြင္လိုက္သည့္ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒီကေန႔ မိမိကိုယ္ကို ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေျပာဆိုေနသူမ်ားသည္ စစ္တေကာင္းေဒသမွ ဝင္ေရာက္လာသူျဖစ္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္သားမ်ား မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ၎တို႔ ေျပာဆိုဘာသာစကားသည္လည္း စစ္တေကာင္း ဘာသာစကားျဖစ္ေၾကာင္း အစရွိသည္ျဖင့္ ဘူးကြယ္သည့္ အေရးအသားမ်ားကို အင္တာနက္ေပၚတြင္ စိန္ေခၚေရးသား ထုတ္ေဝၿပီး တစ္ခ်ိန္လံုး ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား၏ စိတ္ထဲ၌ မူဆလင္ဘာသာဝင္မ်ားအေပၚ အမုန္းစိတ္မ်ား တိုးပြားေစခဲ့သူျဖစ္ သည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အုပ္စုကလည္း ခိုင္လံႈသည့္ သမိုင္းအခ်က္အလက္မ်ား အကိုးအကားျဖင့္ တုန္႔ျပန္ ေရးသားေလ့ရွိခဲ့သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ အျပန္အလွန္ ေရးသားမႈမ်ားကို ျမန္မာဒီမိုကေရစီအေရး လႈပ္ရွားသူအေတာ္မ်ားမ်ားက သိေနၿပီျဖစ္ပါသည္။ ၎အျပင္ ယခုကဲ့သို႔ သမိုင္းဆရာတစ္ဦးမွ လူမ်ိဳးဘာသာအစြန္းေရာက္ စိတ္ထားေၾကာင့္ ေရးသားျဖန္႔ခ်ီေနမႈမ်ားကို ျမန္ မာႏိုင္ငံသားအမ်ားစုက သမိုင္းဟုအထင္ခံရဘြယ္ရွိသျဖင့္ ႏွစ္ဘက္ေတြ႕ဆံုၿပီး ရခိုင့္သမိုင္းကၽြမ္းက်င္သူ အထင္ကရ ျပည္ တြင္းျပည္ပ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားအား ဖိတ္ၾကား၍ သမိုင္းဆိုင္ရာ ႏွီးေႏွာ္ဖလွယ္ တစ္ရပ္က်င္းပရန္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ ၿပီး ၎ပညာသင္ေပးလ်က္ရွိေသာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္တစ္ႀကိမ္၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ နယူးေယာက္တြင္တစ္ႀကိမ္ ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္ တိုင္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ဘူးသည္။ ႏွစ္ႀကိမ္စလံုးပင္ သူ၏အေပါင္းအပါမ်ားျဖင့္ တက္ေရာက္ရန္ သေဘာတူထားခဲ့ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ သူ႔ဖက္က မည္သူတစ္ဦးတစ္ေလမွ တက္ေရာက္ခဲ့လာျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ အမွန္တရားကို မရင္ဆိုင္ရဲေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။ သူသည္ အေၾကာင္းမ်ိဳးစံကိုုျပ၍ ပတ္ၿပီးေရွာင္ေျပးတတ္သူ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ အေရးအသားပိုင္းတြင္ အေျပာႀကီးၿပီး၊ အႂကြားသန္သေလာက္ ပညာရွင္ေကာင္းတစ္ပါးျဖစ္သည္ဟု အသိအမွတ္ျပဳရန္ ခက္ခဲသည္အထိ လက္ ေတြ႔တြင္ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ အက်င့္သီလ ကင္းမဲ့သူျဖစ္သည္။

ဤသို႔ျဖင့္ ၂၀၁၃ ခု၊ မတ္လ (၉) ရက္ေန႔တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ရွိ မဟီးေဒါ့တကၠသိုလ္ (Mahidol University) ၌ ၎တို႔ဖာသာ ရခိုင့္သမိုင္းဆိုင္ရာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲတစ္ခု က်င္းပခဲ့ရာ ထိုႏွီးေႏွာဖလွယ္သို႔ မည္သည့္႐ိုဟင္ဂ်ာကိုမွ် ဖိတ္ ၾကားခဲ့ျခင္းမရွိေသာ္လည္း အေမရိကန္မွ ကိုေဌးလြင္ဦး၏ ႀကိဳပမ္းမႈျဖင့္ သူအပါအဝင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ (၄) ဦး တက္ေရာက္ခြင့္ရ ရွိခဲ့ေလသည္။ ၎ပြဲ၌ ကိုေဌးလြင္ဦးမွ ၁၇၉၉ ခုႏွစ္ထုတ္ ဖရန္႔စစ္ဘူကာနန္ (Francis Buchanan) ၏ “A Comparative Vocabulary of Some of the Languages Spoken in the Burma Empire” စာအုပ္မိတၱဴကို ထုတ္၍ Roinga (႐ိုဟင္ဂ်ာ - Rohingya ကို စာေရးသူ၏ အသံထြက္အတိုင္းေရးထားသည္) အသံုးအႏႈန္းကုိ ေထာက္ျပခဲ့ေလသည္။ ဤတြင္ “ငါေျပာ သမွ် သမိုင္းဘဲ” ဟု အာမခံခ်က္ျဖင့္ တစ္ခ်ိန္လံုး ႐ိုဟင္ဂ်ာဟူသည္ မၾကားဘူး၊ မသိဘူး၊ မရွိဘူး၊ ထြင္ခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ေႂကြးေၾကာ္ေနခဲ့သည့္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းခမ်ာ မိုးႀကိဳးထိမွန္သကဲ့သို႔ မလႈပ္မရွားႏိုင္ဘဲ လူကို ကိုက္ၿဖဲ ဝါးစားမလို ၾကည့္ ေနခဲ့ေပသည္။ ထို႔ေနာက္ စာအုပ္ကို ဟိုဘက္ဒီဘက္ လွန္ၾကည့္ၿပီး ဘာေျဖရမွန္းမသိဘဲ၊ ခဏအၾကာ ထိုစာအုပ္သည္ မိတၱဴသာလွ်င္ျဖစ္၍ Secondary Source ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူ႔ေဟာေျပာခ်က္မ်ားသည္ မူရင္း Original Master Source ကို ကိုင္ေဆာင္ ေဟာေျပာေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ကိုေဌးလြင္ဦးမွ ေပးခဲ့သည့္ မိတၱဴေကာ္ပီကို ျငင္းဆန္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ကိုေဌးလြင္ဦးက သူ႔ဆီမွာ မူရင္းရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုၿပီး ထုတ္ျပလိုက္ေသာအခါ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းမွာ ယခု အဘယ္ကဲ့သို႔ေျဖၾကားရမည္ကို မသိေတာ့ဘဲ ေဆာက္တည္ရာမရ၊ ဂနာမၿငိမ္ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ တဖန္ ဦးေအးခ်မ္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာဟူသည္ ရခိုင္ကို ေျပာဆိုျခင္းျဖစ္ဟု ေတာင္စဥ္ေရမရ ေျဖၾကားခဲ့ေလသည္။ ကိုေဌးလြင္ဦးလည္း ေခသူတစ္ဦး မ ဟုတ္ဘဲ၊ စာအုပ္ထဲတြင္ (မ်က္ေမွာက္ကာလ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား ေျပာဆိုသည့္ ဘာသာစကား အသံုးအႏႈန္းႏွင့္တူညီေသာ) ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာ စကားလံုးအသံုးအႏႈန္းမ်ားကို ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ဤတြင္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကားသည္ ရခိုင္ဘာသာစကားျဖစ္သည္ဟု ကမန္းကတန္း၊ မဆင္မျခင္ေျဖၾကားလိုက္သည္။ ဆက္လက္၍ ကိုေဌးလြင္ဦးမွ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟူသည္ မဟာေမဒင္ (Mohammeden) တို႔ကို ေခၚဆိုေၾကာင္း ေထာက္ျပျပန္ရာ ေဒါက္တာ ေအးခ်မ္းက အရွက္တကြဲ ျဖစ္ေနရသည္က တစ္ေၾကာင္း၊ ဆက္လက္ျငင္းဆန္ရန္ မျဖစ္ႏို္င္ေၾကာင္းကို သေဘာေပါက္ သည္က တစ္ေၾကာင္း၊ ထိုေနရာတြင္ ၾကာၾကာမေနေတာ့ဘဲ၊ သူတို႔ကို မည္သူက ဖိတ္ၾကားခဲ့သလဲဟု မေက်မနပ္ျဖင့္ ေမးခြန္းထုတ္ၿပီး ထိုေနရာမွ ေဒါသူပုန္ထ ထြက္ခြာသြားခဲ့ရာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲလည္း ပ်က္သြားရခဲ့ေလသည္။

အမွန္တရားကို ျမတ္ႏိုးသည့္ မွန္ကန္ေသာ သုေတသီတစ္ဦးအဖို႔ ဤမွ်ျဖင့္ လံုေလာက္ေသာ္လည္း အရွက္တရားကင္းမဲ့ ေသာ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ မိမိ၏ ဂုဏ္သိကၡာကိုပင္မငွဲ႔ဘဲ ဆက္လက္ ယုတ္မာလ်က္ရွိသည္ကို ျမင္ေတြ႔ရသည္။ သူ သည္ မိမိအား ဆရာသမားအျဖစ္ခံယူၿပီး ဘုရားတရားႏွင့္ တတန္းတည္းထားကာ တစ္ခ်ိန္လံုး ပူေဇာ္ပသေနခဲ့သူ ေနာက္ လိုက္သားတပည့္မ်ား၏ အထင္ေသးခံရမႈႏွင့္ ေဝဖန္ကဲ့ရဲ့ခံေနမည္ကို စိုးရိမ္မိၿပီး အခ်ိန္ကာလ တစ္ခုအထိ လူသူျမင္ကြင္း မွ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ေလသည္။ ထိုကိုယ္ေပ်ာက္ေနခဲ့သည့္ ကာလတေလွ်ာက္တြင္ သူသည္ သူ႔နည္းတူ သမိုင္းပ ညာရွင္ ျဖစ္သည္ကို ဂုဏ္ရည္ေဖာ္ၿပီး မိမိပညာကို အသျပာျဖင့္ ေရာင္းစားေနခဲ့သူ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသား ဂ်က္လိုင္ဒါ (Dr. Jacques P. Leider) ႏွင့္ သံမတန္အသိုင္းအဝိုင္းေဟာင္းမွ ေငြေၾကးရေလာ္ဘီ ၿဗိတန္ႏိုင္ငံသား ဒီရက္တြန္ကင္ (Derek Tonkin) တို႔ ႏွင့္ ပူးတြဲႀကံစည္ၿပီး မၾကာမီက စာတမ္းတစ္ရပ္ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ အဆိုပါစာတမ္း၌ ၁၉၇၇ ခုထုတ္ ဘူကာနန္၏ စာအုပ္ ထဲတြင္ Roinga ဟု ေရးသားျခင္းသည္ မ်က္ေမွာက္ကာလ ႐ိုဟင္ဂ်ာ (Rohingya) ဟု ေခၚဆိုေနသူမ်ားကို ဆိုလိုသည္ဟု မယူဆႏိုင္ေၾကာင္း ေစာဒကတက္ ေရးသားခဲ့သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာကို ဆိုလိုျခင္းမဟုတ္လွ်င္ ထိုေဒသအတြင္းရွိ မည္သည့္ အသိုင္းအဝိုင္းအား ေခၚဆိုခဲ့သည္ကိုလည္း ရွင္းလင္းခ်က္ မေပးခဲ့ေပ။ ယင္းကဲ့သို႔ အဆီအေငၚ မထည့္ႏိုင္ခဲ့ သည့္ အေရးအသားေၾကာင့္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ မိမိ၏သားတပည့္မ်ားကို ေက်နပ္မႈ အျပည့္အဝေပးေဆာင္ရန္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ အဆိုပါစာတမ္းသည္ ေမြးကင္းစအ႐ြယ္ ရင္ခြင္ထဲ၌ပင္ ေျမျမွပ္သၿဂၤိဳဟ္ျခင္းခံလိုက္ ရေလသည္။

မေရွးမေႏွာင္းမွာပင္ အားသစ္မာန္သစ္ အစမ္းတစ္ရပ္ျဖင့္ လူၾကားထဲဝင္ထိုးရန္ ႀကိဳးပမ္းသည့္အေနျဖင့္ ဘူကာနန္၏ စာ အုပ္ထဲတြင္ ႐ိုဝါန္ဂါ (Roinga) ဟူသည့္ အသံုးအႏႈန္းသည္ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါသာ ေရးသားထားေသာေၾကာင့္ ထိုမွ်ျဖင့္ လက္ ခံအသိအမွတ္ျပဳရန္ မျဖစ္ႏိုင္ဟူ၍ အရည္မရအဖက္မရ ေရးသားလာခဲ့သည္။ ဤတစ္ႀကိမ္တြင္လည္း သူ႔ေနာက္လိုက္ သားတပည့္မ်ား၏ အလိုႏွင့္အႀကိဳက္ကို ေဆာင္က်ဥ္ႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ၊ ေရးသားခဲ့သမွ် အမိုက္ပံုထဲ သြန္လိုက္ရေလေတာ့ သည္။ အေၾကာင္းရင္းမွာ - ဘူကာနန္က သူ႔စာတမ္း၌ “႐ိုဝါန္ဂါ” ဟု တစ္ႀကိမ္တစ္ခါ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းသည္ အမွတ္တမဲ့ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ ထိုတစ္ႀကိမ္တစ္ခါ၌ ထို႐ိုဝါန္ဂါႏွင့္ဆက္စပ္၍ ယင္းတို႔၏ ေနရာေဒသ၊ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာတရား အျပင္ ေျပာဆိုသည့္ ဘာသာစကား အသံုးအႏႈန္းမ်ားကို တစ္သီတစ္တန္းႀကီး ေဖာ္ျပထားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ အျပင္ ယင္းေဖာ္ျပခ်က္မ်ားသည္ မ်က္ေမွာက္ကာလ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔ႏွင့္ ထပ္တူထပ္မွ် ျဖစ္ေနသည္ကို မသိသူမရွိသေလာက္ပင္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ 

ယင္းကဲ့သို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ပတ္သက္၍ တစ္ခ်ိန္လံုး ျငင္းဆန္လိုက္၊ လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားစြာ ေရးသားေဖာ္ျပလိုက္၊ လူမ်ိဳးေရး မုန္းတီးမႈကို ေရွးတန္းတင္ ေျပာဆိုလိုက္… စသည္ျဖင့္ ေကာက္က်စ္ယုတ္မာေနမႈမ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္း၌ သူ႔၏ စာဖတ္ဝါ သနာရွင္ ပရိႆတ္မ်ားႏွင့္ ေနာက္လိုက္သားတပည့္မ်ား၏ ေရွ႕ေမွာက္တြင္ ပညာရွင္ဟူသည္ ဂုဏ္သိကၡာကိုေတာင္ ထိန္း သိမ္းႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိသကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္၌လည္း သူ႔စာအုပ္ “Influx of Viruses: The Illegal Muslims in Arakan” ေၾကာင့္ သူသည္ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာမ်ား ေရးသားထားသည္ဟု ေျပာဆိုခံရသည္ထက္ မည္သည့္အတိုင္းအတာအထိ ေအာက္တန္းက်သည့္ လူမ်ိဳးဘာသာ အစြန္းေရာက္တစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္း ကဲ့ရဲ့စြာ ေဝဖန္ခံေနခဲ့ရေပသည္။ သူသည္ လူစင္စစ္ျဖစ္သည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာကို အမုန္းႀကီးသည့္ စိတ္ထားေၾကာင့္ Virus ဟု တင္စားျခင္းျဖင့္ သမိုင္းဟုအမည္ခံ ျပဳစုခဲ့သမွ် စာ တမ္းအားလံုး၏ တန္ဖိုးကို သူကိုယ္တိုင္ပင္ ႏွိမ္ခ်လိုက္သည္။

ထိုကဲ့သို႔ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းသည္ မိမိ၏ အစြန္းေရာက္ အ႐ိုင္းအစိုင္းစိတ္ဓါတ္ကို ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမႏိုင္ဘဲ ပညာမဲ့ လူ႐ိုင္း တစ္ဦးႏွယ္ ေရးသားထားေသာ သမိုင္းအမည္ခံ မိမိစိတ္အာသီသကို ေဖာ္ျပတတ္သည့္ စာတမ္းမ်ားကို ဖတ္႐ႈေလ့လာလိုသူ မရွိသေလာက္ပင္ ေလွ်ာ့နည္းသြားခဲ့ေလသည္။ 

ဦးေအးခ်မ္းႏွင့္ အေပါင္းအပါတို႔သည္ ဘူကာနန္၏ စာအုပ္ပါေဖာ္ျပခ်က္ကို သူ႔တို႔အစြမ္းအစျဖင့္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ မလိမ့္တပတ္လုပ္ ထုေခ်ေရးသားရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေသာ္လည္း စိတ္ဝင္စားသူႏွင့္ ေထာက္ခံအားေပးသူ မရွိသျဖင့္ ခရီးမ ေပါက္ႏိုင္ဘဲ ရွိေနေသာေၾကာင့္ ဦးေအးခ်မ္းသည္ လူျမင္ကြင္းမွာ ကာလၾကာရွည္စြာ ေပ်ာက္ကြယ္လ်က္ ရွိခဲ့ပါသည္။

ယင္းကဲ့သို႔ ကေလာင္ျဖင့္ စာ႐ြက္ေပၚတြင္ အလုပ္မျဖစ္ေသာအခါ ဦးေအးခ်မ္ခင္မ်ာ မၾကာေသးမီက ဗီဒီယိုဖိုင္ေလးမ်ား ဖန္တီးၿပီး Online Social Media (OSM) မ်ား၌ ေပၚထြက္လာသည္ကို ျမင္ေတြ႕ေနရသည္။ ဦးေအးခ်မ္းက သူ၏ေနာက္ ဆံုးေပၚ ဗီဒီယိုဖို္င္ေလးေပၚတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ျပႆနာသည္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု နိဒါန္းျပဳထားၿပီး ႏိုင္ငံျခားသားအခ်ိဳ႕က ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းေဒသကို ဖဲ့ယူကာ ယင္းတို႔၏ပိုင္နက္ ထူေထာင္ရန္ ႏိုင္ငံေရး မဟာဗ်ဴ ဟာရွိသည္ဟု ဆိုထားေလသည္။ 

ဦးေအးခ်မ္းအေနျဖင့္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ လူသတ္ပြဲႀကီးကို ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔က ဗမာဗ်ဴဟာအရ စတင္ဆင္ႏႊဲခဲ့သည္ဟု ေျပာဆိုလို ဟန္ရွိသည္။ အမွန္မွာ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ေသြးေရစီးခဲ့ရမႈေၾကာင့္ နီရဲရဲျဖစ္သြားခဲ့သည္တိုင္ေအာင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဦးေရ ဂ၀, ၀၀၀ မွ ၁၀၀,၀၀၀ အထိ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္၊ ေမာင္းထုတ္ခံခဲ့ရၿပီး မူဆလင္တို႔ပိုင္ ေက်း႐ြာအုပ္စု ေပါင္း ၁၅၀ နီးပါးခန္႔ မညာမတာ မီးရွိဳ႕ဖ်က္ဆီးခံခဲ့လိုက္ရသည္။ ဘူသီးေတာင္-ေမာင္ေတာေဒသတြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ ဝင္ဦးေရႏွင့္ အင္အားခ်င္းမမွ်တေသာေၾကာင့္ ထိုကဲ့သို႔ တြက္ဆမိသည့္အတိုင္း ထိုေဒသ၌ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အေပၚ ေသြး ေခ်ာင္းစီးႏိုင္မႈ မရွိခဲ့သည္ကလႊဲ၍ စစ္ေတြရွိ အစိတ္အပိုင္းအခ်ိဳ႕မွအပ က်န္သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ တစ္ခုလံုးတြင္ မူဆလင္ ကင္းမဲ့ဇံုဟု ေခၚဆိုႏိုင္ေလာက္သည္အထိ မူဆလင္အားလံုးနီးပါးကို သတ္ျဖတ္၊ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ေလသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ မိမိ ကိုယ္ကို အသတ္အျဖတ္ခံၿပီး အိုးအိမ္မ်ားစြန္႔ခြါ ထြက္ေျပးရသည့္အထိ နစ္နာဆံုးရွံဳးမႈမ်ားကို ႏွစ္သက္သည္အတြက္ ထိုျပ ႆနာကို ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္မ်ားက ဖန္တီးခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ ဦးေအးခ်မ္း၏ ဦးေခါင္းသည္ အခြံသာက်န္ေတာ့သည္ဟု ဆိုရ မည္ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၂ ျပႆနာသည္ ဗမာအမ်ိဳးသားေရးဝါဒီမ်ား၏ ေသြးထိုးလႈံေဆာ္မႈႏွင့္ အစြန္းေရာက္ရခိုင္တို႔အား လက္နက္တပ္ဆင္မႈျဖင့္ ဖန္တီးခဲ့သည္ကို လူတိုင္းသိရွိၿပီျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ဖန္တီးျခင္း၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ‘ရခိုင္ျပည္ နယ္အတြင္း မူဆလင္ လံုးဝ မခ်န္ေစရ’ ဟူသည့္အတိုင္းအတာျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ္လည္း အျပည့္အဝ ေအာင္ျမင္မႈမ ရရွိခဲ့သည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ မ်က္ေမွာက္ကာလ ရခိုင္ျပႆနာကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္ေအာင္လိႈင္က ၁၉၄၂ ခုႏွစ္က အ ဆံုးမသတ္လိုက္ရသည့္ ဇာတ္လမ္းဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ၎အခ်က္ကိုေထာက္လွ်င္ ထို ၁၉၄၂ လူသတ္ပြဲႀကီးအား မည္သူ မ်ားက မည္သည့္ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဖန္တီးခဲ့သည္ကို ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ျမင္သာအပ္ပါသည္။

ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံကိုဖဲ့ထုတ္ျခင္းသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ႏိုင္ငံေရး မဟာဗ်ဴဟာျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုမႈအား အေထာက္အ ကူျပဳ ေစသည့္ သက္ေသခံအျဖစ္ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ အလယ္သံေက်ာ္ ညီလာခံမွ ရေသ့ေတာင္အ ေနာက္ ပိုင္းႏွင့္ ဘူသီးေတာင္-ေမာင္ေတာေဒသအား မူဆလင္ျပည္နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ေထာက္ျပ ထားသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔က ေတာင္းဆိုခဲ့သည္ ဆိုသည္မွာ ျပည္နယ္အဆင့္သာျဖစ္ၿပီး၊ သီးျခားႏိုင္ငံထူေထာင္ရန္ အလ်ဥ္း မဟုတ္ေပ။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္း မိမိတို႔၏ အနာဂတ္ စိတ္ခ်လံုၿခံဳမႈရွိေရး၊ မိမိတို႔နယ္ေျမကို အေျခခံ၍ မိမိတို႔အမ်ိဳး သားထု၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏွင့္ လြတ္လပ္မႈတို႔ကို မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ စိတ္တိုင္းက် ခြန္အားစိုက္ထုတ္ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ေရး၊ မိမိ တို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ အေမႊအႏွစ္မ်ားကို မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ ထိမ္းသိန္းႏိုင္ေရး အစရွိသည္တို႔ကို အေျခခံၿပီး ရခိုင္လူမ်ိဳးစုမ်ား အ ပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုအားလံုးကလည္ အလားတူ ျပည္နယ္မ်ား၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသမ်ား ေတာင္းဆိုခဲ့ ဖူးပါသည္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု အေတာ္မ်ားမ်ားက မိမိတို႔၏ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို လစ္လ်ဳရႈခံခဲ့ရမႈေၾကာင့္ ဒီကေန႔အထိ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲဝင္လ်က္ရွိေနသည္မွာ အားလံုး ျမင္ေတြ႕ေနရသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးစုမ်ားအဖို႔ အဖရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ၁၇၈၅ ခုႏွစ္မွစ၍ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္လ်က္ရွိေနပါသည္။ ၎တို႔ကလည္း လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ျပည္နယ္ေတာင္းဆိုခဲ့ဘူးသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေနမႈအတြက္ ေဒါက္တာ ေအးခ်မ္းမွ မည္သူ႔ကိုမွ် အျပစ္မျမင္ ေသာ္လည္း အလယ္သံေက်ာ္ညီလာခံမွ ျပည္နယ္ေတာင္းဆိုခဲ့သည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ေတာင္းဆိုမႈကိုသာေ႐ြးထုတ္ၿပီး အဘယ္ေၾကာင့္ သဲသဲမဲမဲႏွင့္ အၿငိဳးႀကီးစြာျဖင့္ ပစ္မွတ္ထားေနရသနည္း၊ စဥ္းစားစရာပင္ ျဖစ္ပါသည္။ 

ဆက္လက္၍ ရွင္းျပရမည္ဆိုလွ်င္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းက မိမိ၏ဗီဒီယိုဖိုင္ေလးတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အား ႏိုင္ငံျခားသားဟု သံုး ႏႈန္းခဲ့သည္ကို သတိထားမိသည္။ အကယ္၍ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားမွန္ပါက ယင္းက့ဲသို႔ ျပည္နယ္ေတာင္း ဆိုပိုင္ခြင့္၊ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္အထိ အဆင့္ဆင့္ အေ႐ြးခံပါဝင္ပိုင္ခြင့္၊ ထိုေခတ္က ျမန္မာတိုင္းရင္းသား အားလံုးကို သက္ေသခံအျဖစ္ ထုတ္ေပးခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္ကတ္ျပားမ်ား ကိုင္ေဆာင္ခြင့္မ်ား ရရွိလိမ့္မည္ မဟုတ္သကဲ့သို႔ ရခိုင္ ကို ျပည္နယ္အဆင့္ သတ္မွတ္ေရးကိစၥတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ဆႏၵကိုရယူျခင္းႏွင့္ လက္နက္ႏွင့္ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရး လဲလွယ္ရန္ တပ္မေတာ္အႀကီးအကဲမ်ားက အႀကိမ္ႀကိမ္ပင္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး လက္နက္ခ်ရန္ လုပ္ေဆာင္ၿပီး ယင္းတို႔အဖို႔ ေမယုခ႐ိုင္ဟူ၍ သီးသန္႔ေနရာေဒသတစ္ခု သတ္မွတ္ေပးျခင္းႏွင့္ ျမန္မာ့အသံလႊင့္ဌာနမွ တိုင္းရင္းသား ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကားျဖင့္ အစီအစဥ္မ်ား ထုတ္လႊင့္ခြင့္ျပဳျခင္း တို႔ကိုလည္း ျပဳလုပ္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာေအးခ်မ္းတစ္ေယာက္ နားလည္ပံုမရေပ။ 

 (ဒုတိယပိုင္းကို ဆက္လက္ဖတ္႐ႈပါရန္)